15. Saobraćaj na raskrsnici

⌂ Početna

Na osnovu Zakona o bezbjednosti saobraćaja na putevima Republike Srpske svi učesnici u saobraćaju (znači i pješaci i biciklisti) dužni su da postupaju u skladu sa važećim propisima po sljedećem prioritetu:

• znacima i naredbama koje daju policijski službenici - policajci,
• svjetlosne saobraćajne signalizacije,
• vozila pod pratnjom,
• vozila sa prvenstvom prolaza,
• vertikalne i horizontalne saobraćajne signalizacije,
• šinskih vozila,
• pravila desne strane.

Regulisanje saobraćaja na raskrsnici znakovima koje daje policijski službenik - policajac

Regulisanje saobraćaja na raskrsnici znakovima koje daje policajac ima prioritet u odnosu na ostale načine regulisanja saobraćaja.

Kad na raskrsnici saobraćaj reguliše policajac, znakovi koje daje rukama i položajem tijela obavezujući su za sve učesnike u saobraćaju. Učesnici u saobraćaju dužni su da postupaju prema naredbama koje daje policajac i kada time odstupa od:

• značenja svjetlosnog saobraćajnog znaka,
• značenja saobraćajnih znakova postavljenih na putu,
• propisanih pravila.

Naredbe koje daju policajci moraju poštovati vozači vozila pod pratnjom, vozila sa pravom prvenstva prolaza kao i šinskih vozila.

Regulisanje saobraćaja na raskrsnici svjetlosnom saobraćajnom signalizacijom (semaforima)

Učesnici u saobraćaju dužni su da postupaju prema svjetlosnom saobraćajnom znaku na semaforu (boji svjetla na semaforu) i kada se taj znak razlikuje od:

• pravila o prvenstvu prolaza izraženom na istom mjestu saobraćajnim znakom,
• propisanih pravila.

Ako je na semaforu uključeno žuto trepćuće svjetlo ili semafor ne daje nikakve svjetlosne znakove redosljed prolaska kroz raskrsnicu određuje se na osnovu postavljenih saobraćajnih znakova.

Ako su uređaju za davanje svjetlosnih znakova dodati dopunski znakovi u obliku zelene svjetleće strelice, vozač može skrenuti u pravcu označenom zelenom svjetlećom strelicom i za vrijeme dok je upaljeno crveno svjetlo. U tom slučaju vozač prilikom kretanja u pravcu označenom zelenom svjetlećom strelicom ne smije da ometa saobraćaj vozila i kretanje pješaka.

Regulisanje saobraćaja na raskrsnici postavljenom vertikalnom i horizontalnom saobraćajnom signalizacijom

Učesnici u saobraćaju dužni su da postupaju u skladu sa saobraćajnim znakovima postavljenim na putu i oznakama na kolovozu i kada time odstupaju od propisa o pravilima saobraćaja (pravilo desne strane).

Vozači šinskih vozila moraju postupati prema postavljenim saobraćajnim znakovima i oznakama na kolovozu.

Znakovi kojim se određuje redosljed prvenstva prolaza vozila na raskrsnici su:

Na glavnom putu ispred raskrsnice postavlja se saobraćajni znak " Put sa prvenstvom prolaza". Ovim saobraćajnim znakom se vozači obavještavaju da se nalaze na glavnom putu, odnosno da u toj raskrsnici imaju prednost prolaska u odnosu na vozila koja dolaze sa bočnih puteva.

Na sporednim putevima se ispred raskrsnice postavlja znak "Obavezno zaustavljanje" ili znak "Nailazak na put sa prvenstvom prolaza", koji upozorava vozače da nailaze na raskrsnicu sa glavnim putem i da se u prilazu raskrsnici moraju ponašati u skladu sa postavljenim znakom. 

Znakovi koji se mogu postaviti na glavnom putu su:

Određivanje prvenstva prolaza propisanim pravilima saobraćaja

• Na raskrsnici ili u susretu s drugim vozilom vozač je dužan da propusti vozilo koje dolazi s njegove desne strane, osim ako saobraćajnim znakom na putu nije drugačije određeno ("pravilo desne strane"). 

• Vozač vozila koje na raskrsnici skreće ulijevo dužan je da propusti vozilo koje, dolazeći iz suprotnog smjera, na raskrsnici zadržava pravac svog kretanja ili skreće udesno, osim ako postavljenim saobraćajnim znakom nije drugačije određeno .

Ovo se zasniva na primjeni „pravila  desne  strane",  jer vozaču koji skreće ulijevo ona vozila koja, dolazeći iz suprotnog smjera zadržavaju pravac kretanja ili skreću udesno dolaze sa desne strane.

Na isti način vozač je dužan da postupi ako se dva vozila susretnu na raskrsnici u slučaju kad se oba kreću putem iste važnosti, glavnim ili sporednim, kao i na raskrsnici na kojoj je saobraćaj regulisan semaforom ili od strane policajca, a oba vozila se kreću pravcem kojim je saobraćaj dozvoljen.

• Vozilo koje se kreće po šinama ima prvenstvo prolaza na raskrsnici ili u susretu s drugim vozilom, bez obzira na to s koje mu strane ono nailazi . Vozač šinskog vozila dužan je da postupa u skladu sa postavljenim saobraćajnim znakom, svjetlosnim saobraćajnim znakom i znakovima koje daju policajci.

Pravo prvenstva prolaza šinskih vozila kroz raskrsnicu ne odnosi se samo na puteve iste važnosti, već se odnosi i na vozila na putevima sa istim stepenom prioriteta (npr. vozilo na šinama u odnosu na drugo vozilo na glavnom ili sporednom putu) na raskrsnicama koje su regulisane tehničkim sredstvima ili od strane policajca. U primjeru na slici 218. na glavnom putu nalazi se moped i prolazi kroz raskrsnicu kao prvo vozilo, a na sporednom putu nalaze se šinsko vozilo i putnički automobil. Drugo vozilo kroz raskrsnicu prolazi šinsko vozilo i ima prednost prolaska u odnosu na putnički automobil.

• Vozač koji ulazi vozilom na put koji je saobraćajnim znakom označen kao put s prvenstvom prolaza, dužan je da propusti sva vozila koja se kreću tim putem. 

• Vozač je dužan da propusti sva vozila koja se kreću putem na koji ulazi i kad taj put nije saobraćajnim znakom označen kao put s prvenstvom prolaza ako vozilom ulazi sa zemljanog puta na put s kolovoznim zastorom, ili ako na put ulazi sa površine na kojoj se ne odvija saobraćaj.

•  Vozač koji pri skretanju vozila presijeca biciklističku stazu ili traku koja se pruža uzduž kolovoza kojim se kreće dužan je da propusti bicikl i moped koji se kreće biciklističkom stazom ili trakom u istom ili suprotnom smjeru 

Saobraćaj na raskrsnici sa kružnim tokom saobraćaja

Na raskrsnicama sa kružnim tokom saobraćaja ispoljavaju se specifične opasnosti. Na ovim raskrsnicama spajaju se dva ili više puteva. Primjenom kružnog toka saobraćaja znatno se povećava propusna moć raskrsnice.

Na raskrsnicama sa kružnim tokom saobraćaja može se obaviti preticanje i sa desne strane u samoj raskrsnici, što je izuzetak od pravila preticanja sa lijeve strane.

U raskrsnici sa kružnim tokom saobraćaj se reguliše saobraćajnom signalizacijom ili pravilom desne strane.

Saobraćajni znakovi kojima se obilježava i reguliše saobraćaj u raskrsnici sa kružnim tokom su:

Najefikasniji način regulisanja saobraćaja vrši se tako što se prednost prolaska daje vozilima koja se nalaze u kružnom toku. Na taj način omogućava se brzo rasterećenje raskrsnice.

Na ulazu u raskrsnicu postavlja se saobraćajni znak „Nailazak na put sa prvenstvom prolaza". Vozila koja ulaze u kružni tok moraju ustupiti prednost prolaska vozilima koja se već nalaze u kružnom toku saobraćaja (

Prilikom ulaska u raskrsnicu sa kružnim tokom vozač nema obavezu uključivanja pokazivača pravca. U kružnom toku kod promjena saobraćajnih traka potrebno je tu radnju obaviti na bezbjedan način ne ugrožavjući druge učesnike.